-Σύμφωνα με τους εκλογικούς νόμους του 1928 και του 1932 ίσχυε το δικαίωμα της εκλεκτικής εγγραφής υποψηφίων. Δηλαδή ο ψηφοφόρος είχε τη δυνατότητα να γράψει στο κομματικό ψηφοδέλτιο και όνομα ή ονόματα υποψηφίων της προτίμησής του από άλλο ψηφοδέλτιο. Είχε όμως και το δικαίωμα παράλληλα να διαγράψει υποψήφιο από το ψηφοδέλτιο που προτιμούσε αν δεν ήταν της αρεσκείας του.
-Στις εκλογές του 1926 εφαρμόσθηκε σύστημα απλής αναλογικής, αλλά όχι σε ολόκληρη τη χώρα (;). Οι Σπέτσες, η Υδρα και τα Ψαρά θεωρούνταν «προνομιούχες περιφέρειες» και εκεί ίσχυε το πλειοψηφικό!!! Στις εκλογές του 1932 ίσχυε διαφορετικό εκλογικό σύστημα (κάπως περίπλοκο) για τους Ισραηλίτες της Θεσσαλονίκης και τους Μουσουλμάνους της Θράκης απ’ ό,τι στην υπόλοιπη Ελλάδα!!!
-Η χάραξη των εκλογικών περιφερειών μπορεί να επηρεάσει και το εκλογικό αποτέλεσμα και πολλοί πολιτικοί στο παρελθόν έχουν ακολουθήσει τη συγκεκριμένη μέθοδο, προκειμένου να αποσπάσουν εκλογικά οφέλη. Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο κυβερνήτης της Μασαχουσέτης Ελμπριτζ Τζέρι, ο οποίος το 1812, για να αιφνιδιάσει τους εκλογικούς του αντιπάλους και να αποκτήσει πλεονέκτημα απέναντί τους, χάραξε έτσι τις περιφέρειες που έμοιαζαν στον χάρτη με… σαλαμάνδρα!!! Από κει βγήκε και η λέξη Τζέριμάντερινγκ, μια σύνθεση του επιθέτού του και του αγγλικού salamander, που προσδιορίζει τέτοιου είδους τακτικές.
-Τα εκλογικά συστήματα θα έπρεπε απλώς να είναι εργαλείο για την αποτύπωση σε έδρες στη Βουλή της λαϊκής βούλησης, αλλά τις περισσότερες φορές χρησιμοποιείται από τους κυβερνώντες για τη διαστρέβλωσή της. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλών παραδοξοτήτων. Ας κάνουμε μια απλή υπόθεση: Είστε ανεξάρτητος υποψήφιος στον Νομό Σάμου και, επειδή είστε ιδιαίτερα αγαπητός, παίρνετε το σύνολο των ψήφων στη συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια (100%). Αυτό όμως δεν είναι αρκετό για να πιάσετε το όριο εισόδου στη Βουλή (3%). Ετσι, και αφού κανένας άλλος δεν πήρε ψήφο, η έδρα λογικά μένει αδιάθετη!!! Ενα απλό παράδειγμα για να αντιληφθείτε τα… τρελά των εκλογικών συστημάτων.
-Στις εκλογές του 1956, στις οποίες εφαρμόσθηκε το λεγόμενο «τριφασικό» εκλογικό σύστημα, η ΕΡΕ που είχε έρθει δεύτερη σε ψήφους (47,38% έναντι 48,15% της Δημοκρατικής Ενώσεως) κατέκτησε την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή (165). Ενα ακόμη παράδοξο των εκλογικών συστημάτων. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και το 1932, οπότε οι Λαϊκοί που είχαν έρθει πρώτοι με ποσοστό 34,30% πήραν λιγότερες έδρες (96) από τους Φιλελεύθερους που με 33,10% έλαβαν 100 έδρες.
-Το 1992 πραγματοποιήθηκαν επαναληπτικές εκλογές μόνο στη Β΄ Αθηνών, ένα γεγονός πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα. Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Τσοβόλας θεωρήθηκε ένοχος από το ειδικό δικαστήριο σχετικά με την υπόθεση Κοσκωτά και εξέπεσε του αξιώματός του. Οι επιλαχόντες υποψήφιοι βουλευτές του Κινήματος παραιτήθηκαν όλοι από την αντικατάστασή του κι έτσι προκηρύχθηκαν εκλογές για την πλήρωση της κενής θέσης. Η ΝΔ δεν έλαβε μέρος στην εκλογική αναμέτρηση αλλά οι νεοδημοκράτες επιθυμώντας να διακωμωδήσουν τη διαδικασία συνεννοήθηκαν μεταξύ τους και χωρίς κεντρική κατεύθυνση ψήφισαν την Ενωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη. Το ΠΑΣΟΚ μετρώντας τις ψήφους του θεώρησε δικαιολογημένα ότι αύξησε κατά πολύ τη δύναμή του, όπως απρόσμενο ήταν το αποτέλεσμα για τον αρχηγό της Ενωσης Κεντρώων: Συγκέντρωσε περισσότερες από 100.000 ψήφους, παίρνοντας περίπου το 20%!!!
-Ξεφεύγοντας από την ελληνική πραγματικότητα, αξίζει να θυμηθούμε τι συνέβη στις ΗΠΑ το 1960. Σε εκείνη την τηλεμαχία αναμετρήθηκαν οι δύο υποψήφιοι πρόεδροι Τζον Κέννεντυ και Ρίτσαρντ Νίξον. Ο δεύτερος παρουσιάστηκε καταβεβλημένος από μια ίωση, χλομός λόγω (και) του αποτυχημένου μακιγιάζ, ενώ έμοιαζε να στηρίζεται στο πόντιουμ λόγω ενός τραυματισμού στο γόνατό του. Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, ο Νίξον φαινόταν να ιδρώνει σε κάθε ερώτηση, κάτι που πρόδιδε αγωνία. Ο πρωτοφανής αριθμός των αμερικανών τηλεθεατών που παρακολούθησαν το debate από τις ασπρόμαυρες τηλεοράσεις τους θεώρησαν με βάση τα παραπάνω πως κέρδισε ο Κέννεντυ. Ομως, επειδή η τηλεμαχία μεταδιδόταν και από το ραδιόφωνο, οι ακροατές που δεν έβλεπαν εικόνα σχημάτισαν την εντύπωση πως νικητής ήταν ο Νίξον!
Αρης Νόμπελης
